Friluftlsliv jest dla mnie tak ważnym tematem, że postanowiłam zrobić o nim całą serię. Składa się ona z pięciu odcinków, które będą publikowane od kwietnia do czerwca 2021. Na początku przybliżę Ci, czym jest Friluftlsliv, oraz opowiem o kilku najważniejszych zagadnieniach z tym związanych. Zacznijmy więc od początku.
Co to jest friluftsliv?
F R I L U F T S L I V
Fri – oznacza wolne
Luft- to powietrze
Liv – życie.
Rozbierając to słowo na trzy części, otrzymujemy „życie na świeżym powietrzu”.
Dorzucę jeszcze tylko definicję i będzie to już prawie koniec wykładu.
Friluftsliv to przebywanie na łonie natury dla dobrego samopoczucia i przeżycia doświadczeń przyrodniczych bez wymogów konkurencji. Bez „muszę”, bez „szybciej, dalej, lepiej”. Bez osiągania szczytów czy pokonywania własnych granic.
To zjawisko opiera się na spotkaniu człowieka z naturą. Podczas takiego spotkania pojawia się doświadczenie, które jest indywidualne i daje wartość na różne sposoby w zależności od osoby.
Podstawa Friluftsliv
Podstawą Friluftsliv jest dostęp do natury. To, że natura jest dostępna na różne sposoby. Podstawowym prawem jest tu allemansrätten – czyli prawo do publicznego dostępu dla wszystkich ludzi (o tym będzie kolejny odcinek).
Co to oznacza w praktyce?
Dla każdego może to oznaczać coś innego. Dla mnie jest to p.. spacer, dla Ani może to być spacer z psem do parku, dla Maćka wyjście na ryby, a dla pani Krysi herbata wypita w ogrodzie, gdzie Pani Krysia – pijąc tę herbatę – patrzy na kwiatki i odcina się od świata zewnętrznego.
Samo przybywanie w naturze ma pozytywny efekt zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Jest ważne dla mnie jako Alicji, czyli jednostki w przeogromnym świecie, ale również w dla społeczeństwa, w którym żyję. Czyli np. dla gminy, w której mieszkam, czy kraju – Szwecji
Dlaczego jest to takie ważne?
A no dlatego, że na przełomie lat coraz więcej ludzi mieszka w terenach zabudowanych. Szacuje się około, że dotyczy to aż 80% mieszkańców Szwecji. Kiedyś większość ludzi mieszkała na wsiach, podobnie było w każdym innym kraju Europy czy świata.
Poprzez przebywanie w naturze poznajemy ją, obserwujemy co się dzieje wokół nas, a tym samym lepiej rozumiemy samą przyrodę czy naturę w szerokim jej pojęciu. Co za czym idzie – uczymy się jak ją chronić.
Friluftsliv wykorzystywane jest jako jedno z narzędzi do dbania i polepszania zdrowia społeczeństwa.
Szwedzkie Folkhälsomyndigheten (Ministerstwo Zdrowia) szacuje, że prawie połowa mieszkańców Szwecji w wieku 16-84 lat ma nadwagę lub jest otyła. Rośnie także liczba problemów związanych ze zdrowiem psychicznym – zarówno u nastolatków, jak i u osób dorosłych. Może to się objawiać stresem, niepokojem lub trudnościami ze snem.
Dlaczego warto przebywać w naturze?
Przebywanie na łonie natury może mieć szereg pozytywnych skutków dla zdrowia, takich jak:
- zmniejszenie stresu,
- wzmocnienie zdolności poznawczych i lepsze zdrowie psychiczne,
- stwarzenie okazji do kontaktów towarzyskich w odprężającym otoczeniu.
Niektórzy badacze uważają nawet, że bylibyśmy szczęśliwsi i bardziej żywiołowi, gdybyśmy mieli silniejszy związek z naturą.
Norweska organizacja Norsk Friluftsliv przeprowadziła badanie, w którym wykaała, ze 9 na10 Norwegów zamartwia się mniej właśnie dzięki przebywaniu w naturze.
„Natura jest na wagę złota dla naszego zdrowia psychicznego” – mówi Bente Lier, sekretarz generalny Norsk Friluftsliv.
Nie tylko Norwegowie wierzą w niezwykłą moc natury. Amerykańskie badanie z początku 2020 wykazało, że zaledwie 10 minut w przyrodzie może wystarczyć, aby zmniejszyć stres.
Badań na temat natury i terenów zielonych jest mnóstwo. Oto kilka linków do treści, o których mówię w odcinku.
Znalazłam też taki fajny tekst w przewodniku mojej gminy:
„Twój przepis na dobre samopoczucie i zdrowie w zasięgu spaceru.
Lekarz przepisuje: Skyttis w poniedziałek, Gula leden w środę, Vitsjön w czwartek, łowienie ryb w Svarttjärn w piątkowy wieczór oraz całodniowa wycieczka po archipelagu Höga Kusten w niedzielę.
Så får du färg både i skinnet och sinnet och chans att uppleva och kanske leva upp.
Tak, aby uzyskać kolor zarówno na skórze jak i na duszy szansa na doświadczenie/ przeżycie i być może na życie
Friluftsliv dla mnie
Ciężko określić kilkoma słowami, co to życie na świeżym powietrzu oznacza dla mnie. Dało mi szczęście, poczucie wolności, poczucie, jaka jestem malutka w ogromie natury, doświadczenie spokoju i ciszy. Odczuwam to szczególnie, gdy jestem w przyrodzie sama, a telefon zostawiam w domu.
Najbardziej lubię samotne spacery. Czasem z robieniem zdjęć, czasem z niczym.
Dało mi to takie narzędzie, które umiem wykorzystać, kiedy jestem zła czy smutna. Wiem, że jak mam gorszy dzień, to pójdę ścieżką, którą znam – bo szłam nią jakieś tysiąc razy. Potrzebuję wtedy czuć się bezpieczna, dlatego tam idę. Wtedy sam ruch jest medytacją.
Jak mam dużo energii, to idę w nowe miejsca. Czasem z koleżanką, czasem z Tommym. Albo razem z jego siostrą i jej małymi dziećmi.
Czasami chcę iść zbierać grzyby, ale równie często mam tak, że mogę przejść obok nich obojętnie i nie zbierać nic. Wtedy chcę tylko iść przed siebie.
Poznałam samą siebie trochę lepiej. Wiem, co czuję i co mi w danym momencie zrobi dobrze.
Cytaty związane z Friluftsliv
Varför sitta inne då allt hopp är ute?
Ut på tur aldrig sur
Stop and listen
A walk in nature walks the sould back home
Listen the silence, it has so much to say
The right kind of busy
Odcinki, które mogą Ci się spodobać
